Năm 2018 là một năm đánh dấu nhiều sự kiện quan trọng của Trung tâm hoạt động VHKH Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Đơn vị kỷ niệm 30 năm ngày thành lập Trung tâm. Kết quả đổi mới và đa dạng hóa các hoạt động bảo tồn, khai thác và phát huy giá trị Di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám được công nhận là 1/10 hoạt động văn hóa tiêu biểu của Sở Văn hóa & Thể thao Hà Nội năm 2018.

Xuất phát từ yêu cầu vận động của một Đơn vị tự chủ và quan niệm đổi mới tư duy về quản lý di sản, đội ngũ cán bộ nhân viên Trung tâm từng bước chuyển mình từ lối mòn cũ của thói quen làm công ăn lương sang sự năng động, sáng tạo và tận tụy phục vụ của những người làm công tác văn hóa thời hội  nhập.

Quan niệm coi Di tích là“hữu xạ tự nhiên hương”, không cần quảng bá đã chấm dứt, Di tích được biết đến qua nhiều kênh thông tin, truyền thông và đặc biệt là qua chính hiệu quả thiết thực của hàng loạt hoạt động văn hóa, khoa học, giáo dục mới được tổ chức  tại di sản.

Đơn vị chủ động ứng dụng thành tựu công nghệ vào công tác tu bổ Di tích. Nền móng lún sụt sâu trong lòng đất của Giếng Thiên Quang được gia cố bằng vật liệu và kỹ thuật hiện đại nhưng không hề làm ảnh hưởng đến diện mạo cổ kính của công trình. Hệ thống thuyết minh tự động bằng 12 thứ tiếng (Autoguide) hoạt động hiệu quả, góp phần đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách quốc tế, cũng như kết hợp với đội ngũ thuyết minh viên làm tốt công tác đối ngoại văn hóa. Việc xây dựng logo, hệ thống biển thông tin, chỉ dẫn, nhà vệ sinh theo qui chuẩn quốc tế và chuyển đổi quầy vé mới sang vị trí phù hợp đã trả lại cho Di sản một không gian văn hóa hấp dẫn, thuận lợi cho du khách đến tham quan, học tập.

Khu vườn bia Tiến sĩ vào mùa xuân 

Kết quả nghiên cứu khoa học được sử dụng làm tiền đề chủ đạo cho hoạt động phát huy giá trị di sản. Công tác trưng bày triển lãm, hội thảo khoa học đa dạng về chủ đề. Hoạt động giáo dục di sản phong phú về nội dung và hình thức, thu hút đông đảo học sinh, sinh viên và các thầy cô giáo tham gia. Cơ cấu khách tham quan có những biến chuyển tích cực: số lượng sinh viên đơn thuần đến chụp ảnh kỷ niệm giảm đáng kể, song số lượng các dòng họ Tiến sĩ, các trường học đến Di tích tổ chức lễ khuyến học, phát động phong trào học tập tăng lên đáng kể (598 trường năm 2017 và 724 trường năm 2018).

Năm 2018, nhằm kết nối khu vực nội tự với ngoại tự và tiến tới khai thác các khu vực bên ngoài Di tích (hồ Văn, vườn Giám), công tác xã hội hóa được đẩy mạnh, thu hút các đơn vị, doanh nghiệp đầu tư vào khai thác nhiều dịch vụ văn hóa, bước đầu góp phần làm sống dậy khu vực Hồ Văn với nhiều hoạt động văn hóa có ý nghĩa (Hội chữ Xuân, sự kiện “Sĩ tử nhí”, “Ký ức mùa trăng”, “Tri ân” nhân dịp  20/11 và ngày Di sản văn hóa  23/11....).  

Phát huy những thành tích đã đạt được sau 30 năm trưởng thành, đa dạng hóa mạnh mẽ hình thức hoạt động, Trung tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi cho CBNV học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, ý thức trách nhiệm và nuôi dưỡng niềm đam mê trong công việc để Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám ngày càng Xanh - Sạch - Đẹp- An toàn và Hấp dẫn hơn trong mắt du khách trong nước và quốc tế.

                                                                                            Đỗ Thị Tám